صدقه واجب
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
| فروع دین |
|---|
| نماز |
|
نماز واجب • نمازهای یومیه • نماز مستحبی • نماز جمعه • نماز عید • نماز جماعت • نماز آیات • نماز میت • ارکان نماز • واجبات نماز |
| دیگر عبادت‌ها |
|
روزه • خمس • زکات • حج • جهاد امر به معروف و نهی از منکر • تولی • تبری |
| احکام طهارت |
|
وضو • غسل • تیمم نجاسات • مطهرات |
| احکام مدنی |
| وکالت • وصیت • ضمانت • کفالت • ارث |
| احکام خانواده |
| ازدواج • ازدواج موقت • تعدد زوجات • نشوز • محارم • طلاق • مهریه • شیردادن • آمیزش • استمتاع • صیغه ازدواج • ام ولد • ظهار • لعان • ایلاء • خلع و مبارات |
| احکام قضائی |
| قضاوت • دیات • حدود • قصاص • تعزیرات |
| احکام اقتصادی |
| عقود: (تجارت • مضاربه • اجاره) • محرمات (رشوه • ربا • احتکار • مکاسب محرمه) • احکام وابسته (مجهول المالک، وجوهات شرعی • کفاره • جزیه) |
| احکام دیگر |
| حجاب • صدقه • نذر • تقلید • خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها • وقف • قسم • فسخ • ابراء • اقاله • وقف |
| جستارهای وابسته |
| بلوغ • فقه • احکام شرعی • توضیح المسائل • واجب • حرام • مستحب • مباح • مکروه • نیت • قصد قربت • مسائل مستحدثه |
صدقه واجب، اموالی که به قصد قربت در راه خدا پرداخت می‌شود. زکات، کفارات و خمس مصادیق صدقات واجب معرفی شده‌اند.
معنا
به زکات مال، زکات فطره، کفّارات، صدقه نذری و دادن بخشی از قربانی در حج تمتع یا معادل آن به فقیر صدقات واجب گفته می‌شود. به گفته برخی مفسران در دو آیه از قرآن واژه صدقه در معنای واجب آن به کار رفته است. اما در متون فقهی از واژه صدقه واجب به معنای زکات استفاده شده است.
احکام
پرداخت آشکار صدقات واجب، مستحب دانسته شده است.دادن صدقه واجب به سادات حرام است مگر آنکه صدقه‌دهنده سید باشد.
موارد مصرف
یکی از مصارف صدقات واجب فقیر است. البته در کفارات مصرف آن باید به صورت اطعام باشد اما زکات فطره و زکات لازم نیست صرفا جهت اطعام باشد.
پانویس
- ↑ ، سایت اطلاع‌رسانی آیت‌الله سیستانی.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۵، ص۳۱۶ـ۳۱۷؛ هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۲ش، ج۵، ص۶۵؛ شیخ انصاری، کتاب الزکاة، ۱۴۱۵ق، ص۳۵۰.
- ↑ سوره توبه، آیه ۱۰۳ و ۶۰.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۶۴؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۳۶۰.
- ↑ نجفی، جواهر الكلام، ۱۴۰۴ق، ج۲۸، ص۱۳۲؛ هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۵۵۵.
- ↑ هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۱۴۵؛ نجفی، جواهر الكلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۵، ص۴۰۶، ۴۱۱، ۴۱۳، ۵۰۵ و ۵۳۹.
- ↑ ، وبگاه پاسخگویی به سؤالات دینی.
- ↑ ، وبگاه پاسخگویی به سؤالات دینی.
منابع
- شیخ انصاری، مرتضی، کتاب الزکاة، قم، کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
- علامه طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۳۹۰ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تصحیح: فضل‌الله یزدی طباطبایی، تهران، ناصرخسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
- نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، تصحیح: عباس قوچانی/ علی آخوندی، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۴۰۴ق.
- هاشمی‌شاهرودی، محمود، فرهنگ فقه فارسی، قم، مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، چاپ اول، ج۱، ۱۳۸۲ش؛ ج۲، ۱۳۸۴ش؛ ج۵، ۱۳۹۲ش.